Informatie is dood, lang leve data!

Een vreemde titel? Wellicht. Het is naar analogie van de uitspraak: “de koning is dood, lang leve de koning!” Eén van de vragen die dan opborrelt, is waarom informatie de ‘oude koning’ is en ‘data’ de nieuwe koning? En hoezo is informatie ‘dood’? Is informatie niet data met context?

De context

Informatie is uiteraard data met context of beter gezegd ”iedere hoeveelheid informatie, ieder bericht, bevat gegevens en metadata“. En hier wringt mijns inziens de schoen. Bij deze metadata. ”Metadata zijn gegevens die de karakteristieken van bepaalde gegevens beschrijven“. 

De context van de blog die je nu leest, is dat het is geschreven door een consultant die werkt binnen het speelveld waarin data de hoofdrol speelt. Het speelveld data analyse, data ontsluiting, data visualisatie, Data Management, Data Governance, enzovoorts. Een consultant die wordt ingehuurd door organisaties die ‘datagedreven’ werken of willen gaan werken. Een nobel streven. Maar wat houdt dat in, datagedreven? Worden mensen niet door informatie gedreven in plaats van door data? En zijn we uiteindelijk niet naar informatie maar naar kennis op zoek? Kenmerkend aan informatie is dat deze geïnterpreteerd kan worden. Interpreteren en integreren van informatie resulteert in kennis.

Kennis

Maar kennis waarvan? Voor organisaties is dit kennis van het functioneren van de organisatie. Een organisatie moet bestaansrecht hebben. Door bijvoorbeeld het leveren van diensten of producten waaraan behoefte is óf door het uitvoeren van wetten en regels enzovoorts. Hierover is door een organisatie een visie ontwikkeld en een missie opgesteld. Dit resulteert in een strategie voor de organisatie. De strategie wordt vervolgens op tactisch en operationeel niveau uitgewerkt. De logische consequentie is dat kennis voor een organisatie direct te maken heeft met al die informatie die gerelateerd is aan de strategische, tactische en operationele doelstellingen.

Los van elkaar

De praktijk is echter anders. Er zijn dashboards of andersoortige visualisatietools, maar die zijn veelal gericht op het sturen op onderdelen uit het primaire proces. Of bijvoorbeeld op Human Resources gerelateerde informatie of op financiële informatie. Uiteraard belangrijk. Veelal worden dit soort gegevens, die uit verschillende bronnen komen, gecombineerd. Wanneer er kritieke prestatie indicatoren (KPI’s) zijn ontwikkeld, zijn deze meestal individueel en los van elkaar ontwikkeld en beoordeeld.

Integratie van informatie

Pas als al deze losse informatie wordt geïntegreerd, bijvoorbeeld door een centraal en overkoepelend dashboard gebaseerd op een balanced scorecard, geeft dit inzichten over de staat van de organisatie. [In een volgende blog vertellen we je meer over een balanced scorecard] Dit leidt mij weer terug naar de eerste paragraaf en de vraag waarom informatie de “oude koning” is. Zoals reeds beschreven, bestaat informatie uit gegevens (data) en metadata. Met andere woorden, de karakteristieken van deze gegevens.

Om daadwerkelijk zo’n soort overkoepelend dashboard te kunnen bouwen, moet er in eerste instantie inzicht in de betekenis van de data zijn. Op de webpagina  https://www.noraonline.nl/wiki/Semantiek staat hier het volgende over:

“De betekenis die we toekennen aan de woorden en gegevens die relevant zijn bij de dienstverlening van de overheid, moet duidelijk zijn. Als je met elkaar praat moet je er van uit kunnen gaan dat je hetzelfde bedoelt met hetzelfde woord. Ook als digitale systemen gegevens moeten uitwisselen is een gedeelde betekenis noodzakelijk. In een specifieke context, zoals een domein of een proces, kunnen begrippen echter een specifieke betekenis hebben. Dit is de essentie van semantiek. In een semantisch model worden begrippen en betekenissen met elkaar vergeleken. De overeenkomsten en de verschillen met andere begrippen worden in kaart gebracht en gekoppeld aan het naaste hogere begrip (generalisatie) om verbindingen te leggen en inzicht te geven in de verschillen”.

Betekenis van data is key

Uiteraard geldt dit niet alleen voor de overheid maar voor alle organisaties. Als de betekenis van deze data niet wordt gedefinieerd voor de gehele organisatie, dan leidt dit, door het ontbreken van de metadata, tot miscommunicatie. Niet alleen tussen mensen, maar ook tussen mens en machine (bijvoorbeeld een datavisualisatietool). Dan ontbreekt de context en blijft data dus slechts data. Er wordt dan wel datagedreven gewerkt, echter dan is data de “nieuwe koning” en is de oude koning, “informatie”, overleden.

De oplossing

De praktijk is meestal, dat er een consultant wordt ingehuurd om bepaalde brondata te ontsluiten en deze op welke wijze dan ook te visualiseren. Er wordt wellicht een functioneel en een technisch ontwerp gemaakt. Maar als de metadata op organisatieniveau niet is uitgewerkt, dan is de kans aanwezig dat de data op onjuiste wijze wordt geïnterpreteerd.

De oplossing is om de metadata voor de gehele organisatie vast te leggen en te onderhouden. Waarbij hulpmiddelen zoals conceptueel en logisch modelleren kunnen worden gebruikt.

Florian Barth
Data Engineer

Deel dit met uw volgers